z pasji do języków Północy
Glad påsk - czyli o szwedzkiej Wielkanocy
03 kwietnia 2021
Czy zastanawialiście się kiedyś, czym różnią się polskie zwyczaje wielkanocne od tych kultywowanych w Szwecji? Mimo że Påsk, czyli szwedzka Wielkanoc ma zdecydowanie bardziej świecki charakter, to podobnie jak w Polsce jest ona czasem radosnych rodzinnych spotkań. Z okazji zbliżających się świąt przyjrzymy się kilku zwyczajom, bez których Szwedzi nie wyobrażają sobie Wielkanocy!
Påskris
Nieodłącznym elementem świąt w Szwecji są tzw. påskris, czyli brzozowe gałązki, które dekoruje się kolorowymi piórkami zwiastującymi nadchodzącą wiosnę i Wielkanoc. Tradycja ta sięga XVIII wieku, kiedy påskris stanowiły odpowiednik wielkanocnej palmy i upamiętniały przybycie Chrystusa do Jeruzalem. Często wykorzystywano je także do symbolicznego smagania się nawzajem, aby upamiętnić męki Jezusa. Obecnie, w okresie wielkanocnym påskris możemy zauważyć praktycznie wszędzie, zupełnie jak choinkę w czasie świąt Bożego Narodzenia. Kolorowe gałązki ozdabiają ulice miast, witryny sklepowe, ogródki i oczywiście świąteczne stoły Szwedów. Często oprócz kolorowych piórek, gałązki dekoruje się również małymi pisankami czy kwiatkami.
Jajka pełne słodyczy
Nie od dziś wiadomo, że Szwedzi uwielbiają słodkie łakocie. Wielkanoc to czas, kiedy Szwedzi jedzą ich zdecydowanie najwięcej- według statystyk aż 7000 ton, co oznacza 1,5 kg na osobę! Podczas Wielkanocy wiele rodzin praktykuje zwyczaj ukrywania słodyczy, na przykład w ogrodzie. Najmłodsi mają za zadanie odnaleźć je, kierując się przy tym udzielanymi przez dorosłych wskazówkami. Słodkie podarunki mają formę pięknie zdobionych jajek z papieru, w których kryją się różne łakocie, często z marcepanu. Puste jajka można z łatwością kupić w sklepie i napełnić według własnego uznania, lub nabyć gotowe jajka, które są już napełnione słodkościami.
Świąteczny stół
Podobnie jak w Polsce, na świątecznych stołach Szwedów królują jajka, najczęściej w towarzystwie majonezu, krewetkowego sosu lub kawioru. W czasie Wielkanocy Szwedzi jedzą statystycznie dwa razy więcej jajek niż na co dzień. Podczas rodzinnych spotkań nie może też zabraknąć Janssons frestelse, czyli tak zwanej Pokusy Janssona. Jest to zapiekanka z ziemniaków, cebuli i szprotek, z dodatkiem śmietany i białego pieprzu. Dużą popularnością cieszą się też oczywiście uwielbiane przez Szwedów ryby. Często na stole pojawiają się więc ryby suszone oraz potrawy ze śledzia czy łososia. Oprócz tego, w wielu domach chętnie przyrządza się pieczoną szynkę oraz jagnięcinę.
Påskkärringar, czyli wielkanocne wiedźmy
Pamiętacie ,,Dzieci z Bullerbyn”? W kultowej książce Astrid Lindgren dzieci w Wielki Czwartek przebierały się za czarownice i ,,latały’’ na miotłach i pogrzebaczach. Zgodnie z dawnymi ludowymi wierzeniami, to właśnie tego dnia czarownice zlatwały się na wzgórze Blåkulla, które możemy uznać za szwedzki odpowiednik Łysej Góry. Już dawno temu, gdy w Szwecji panowała bieda, dzieci stroiły się w przebrania wiedźm, aby odwiedzić sąsiadów i poprosić ich o odrobinę łakoci. Tradycja przetrwała do dziś- w przedświąteczny czwartek dziewczynki wciąż chętnie przebierają się w kolorowe stroje czarownic i licząc na słodkie podarunki pukają do drzwi sąsiadów życząc im Wesołej Wielkanocy!
A do picia - koniecznie påskmust!
Påskmust to tradycyjny szwedzki napój wielkanocny, który w smaku przypomina coś pomiędzy kwasem chlebowym a coca-colą. Produkuje się go od 1910 roku, kiedy to Harry Roberts opracował jego recepturę poszukując bezalkoholowej alternatywy dla piwa. W składzie znajdziemy między innymi wodę gazowaną, substancje słodzące, ekstrakt słodu chmielowego, karmelowy barwnik oraz kwasek cytrynowy. Påskmust stanowi wielkanocną odmianę nieco popularniejszego julmustu, który spożywa się w czasie świąt Bożego Narodzenia. Co ciekawe, w okresie świąt Wielkanocnych napój ten często cieszy się większą popularnością niż kultowa coca-cola. Nie bez przyczyny więc påskmust zdobył zaszczytne miano szwedzkiej coli. Jeśli jesteście ciekawi, jak smakuje ten tajemniczy napój, to mamy dla Was dobrą wiadomość- w okresie Wielkanocy påskmust można znaleźć między innymi w sklepach IKEA!
I my również, z okazji zbliżających się świąt, życzymy Wam dużo wiosennego słońca, radosnego czasu spędzonego w rodzinnym gronie i zasłużonego odpoczynku od codziennego pośpiechu!
Glad påsk!
+48 518 537 707
kontakt@norrla.pl
Norrla to kameralna szkoła języków nordyckich online. Oferujemy kursy grupowe oraz zajęcia indywidualne z języka szwedzkiego, norweskiego oraz duńskiego. Duński, norweski, szwedzki online.
MENU
KONTAKT